Có khoảng 5-10% phụ nữ trong giai đoạn mang thai gặp phải vấn đề tăng huyết áp thai kỳ. Nếu vấn đề này không được điều trị kịp thời, có thể sẽ dẫn tới tiền sản giật, rất nguy hiểm với mẹ bầu và thai nhi.
Huyết áp chính là áp lực của dòng máu lên trên thành động mạch, nhằm đưa máu đến nuôi dưỡng các mô trong cơ thể. Huyết áp được tạo ra bởi lực co bóp của tim cùng với sức cản của động mạch. Huyết áp được thể hiện bằng hai chỉ số: huyết áp tối đa (còn gọi là huyết áp tâm thu), được coi là bình thường khi ở trong mức từ 90-139 mmHg và huyết áp tối thiểu (còn gọi là huyết áp tâm trương), được coi là bình thường khi ở trong mức từ 60-89 mmHg.
Theo Hội Tim mạch châu Âu và Hội Tim mạch Việt Nam, tăng huyết áp là khi huyết áp tâm thu ≥140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥90 mmHg, nghĩa là huyết áp bình thường phải nhỏ hơn 140/90 mmHg.
Tăng huyết áp thai kỳ là gì?
Tăng huyết áp thai kỳ là khi hiện tượng tăng huyết áp xuất hiện vào khoảng sau tuần 20 của thai kỳ, và trở về mức bình thường sau sinh 6 tuần. Huyết áp thai kỳ tăng ở mức độ nhẹ vào khoảng 140-159/90-109 mmHg, mức độ nặng khi ≥160/100 mmHg.
Tăng huyết áp thai kỳ gồm các thể như:
- Tăng huyết áp mãn tính: mẹ bầu bị tăng huyết áp từ trước khi mang thai, hoặc ở tuần thứ 20 của thai kỳ. Và tình trạng này không kết thúc sau 6 tuần sau sinh, có thể xuất hiện protein niệu.
- Tăng huyết áp thai kỳ: Thường xuất hiện vào sau tuần thứ 20 của thai kỳ. Tình trạng này sẽ kết thúc sau 6 tuần sau sinh, trở về trạng thái bình thường. Tuy nhiên, nếu như không được điều trị thì có thể sẽ tiến triển thành tăng huyết áp mãn tính.
- Tiền sản giật:. Tiền sản giật được chẩn đoán dựa trên kết quả xét nghiệm protein niệu, cùng với đó là huyết áp tâm thu lớn hơn 140 mmHg hoặc huyết áp tâm trương nhỏ hơn 90 mmHg. Tình trạng này thường xuất hiện ở tuần thứ 20 ở những thai phụ có huyết áp bình thường trước đó, có liên quan đến suy nhau thai khiến thai nhi bị chậm phát triển. Tiền sản giật có thể dẫn đến tình trạng sinh non.
Khi thai phụ có bệnh lý cao huyết áp mãn tính, xác suất tiền sản giật sẽ cao hơn.
Nguyên nhân gây tăng huyết áp ở phụ nữ mang thai
Bệnh có thể xuất phát từ một số nguyên nhân chính yếu sau:
- Chế độ dinh dưỡng khi mang thai không khoa học, thai phụ ăn quá mặn;
- Thai phụ không hoạt động thể chất, không dưỡng thai đúng cách;
- Thời tiết thay đổi đột ngột, quá nóng hoặc quá lạnh;
- Phụ nữ mang thai trên 35 tuổi;
- Thai phụ mắc bệnh đái tháo đường hoặc các bệnh lý liên quan dẫn đến biến chứng cao huyết áp khi mang thai.
- Tiểu đường thai kỳ là một trong những bệnh lý dẫn đến hiện tượng huyết áp ở mẹ bầu bị tăng cao
Nhận biết triệu chứng huyết áp cao khi mang thai
Thông thường khi bị huyết áp cao trong thai kỳ, thai phụ sẽ có những biểu hiện như:
- Tăng cân nhanh đột ngột
- Chân tay bị sưng, phù,
- Rối loạn thị lực: nhìn mờ, nhìn đôi, đôi lúc bị mất thị lực thoáng qua…
- Buồn nôn, hay nôn ói
- Đau đầu nhiều, đau ở vùng thượng vị, đau ngực, xương ức và khó thở.
Tăng huyết áp trong thai kỳ có nguy hiểm không?
Tăng huyết áp trong thời kỳ mang thai sẽ không có lợi cho sức khỏe của thai phụ và thai nhi. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào giai đoạn mang thai cũng như mức độ tăng huyết áp của thai phụ. Nếu huyết áp tăng càng cao, xuất hiện càng sớm thì sẽ càng nguy hiểm với thai phụ và thai nhi.
Dưới đây là một số những biến chứng nguy hiểm của chứng tăng huyết áp thai kỳ:
- Thai nhi chậm phát triển hoặc chết lưu: Khi thai phụ bị tăng huyết áp, thai nhi sẽ không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng từ mẹ khiến bé bị chậm phát triển, suy dinh dưỡng, thậm chí nặng nề nhất là thai sẽ bị chết lưu khi còn trong bụng mẹ.
- Sinh non: Một số trường hợp thai phụ bị huyết áp cao hoặc sản giật dù đã được điều trị nhưng tình trạng vẫn không được khắc phục, và có thể cần sinh sớm hơn để tránh những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mẹ và bé. Những em bé sinh non, không đủ sức khỏe có nguy cơ tử vong cao.
Những biện pháp phòng tránh tăng huyết áp thai kỳ
Có thể nói tăng huyết áp trong thai kỳ có nhiều nguy cơ gây ra những biến chứng nguy hiểm với thai phụ và thai nhi. Vì vậy, các mẹ bầu cần theo dõi sức khỏe thường xuyên, để tránh được những sự cố đáng tiếc xảy ra. Để phòng tránh tăng huyết áp thai kỳ, ngay từ trước khi có kế hoạch mang thai, phụ nữ nên lưu ý những vấn đề sau:
- Cố gắng sinh con đúng lứa tuổi phù hợp nhất cho sinh nở (thường được khuyến cáo ở khoảng 22-35 tuổi), tránh mang thai, sinh nở khi tuổi đã cao;
- Phụ nữ thừa cân khi có kế hoạch mang thai cần thực hiện kế hoạch giảm cân.
- Tạo lập và duy trì chế độ ăn uống lành lạnh với nhiều hoa quả, rau xanh, hạn chế đường, mỡ, muối….
- Tập thể dục thể thao điều độ trước và trong thai kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ. Ngay cả với những thai phụ được chẩn đoán tiền sản giật cũng vẫn cần vận động nhẹ nhàng, không khuyến khích nằm tại giường trong thời gian dài.
Xem thêm:
