Các tế bào ung thư có thể phát triển và hình thành u lành tính hoặc u ác tính. U lành tính không được coi là bệnh ung thư.

I. U lành tính

Kích thước của các khối u lành tính thường phát triển chậm hơn và cũng không xâm lấn sang các mô xung quanh trong cơ thể. U lành tính thường ổn định theo thời gian và có thể tồn tại trong cơ nhiều năm mà không gây hại gì. Ngoài ra, các khối u lành tính có lớp bao bọc là các tế bào bình thường và khỏe mạnh.

II. U ác tính

Các khối u ác tính được tạo thành từ các tế bào ung thư. Ung thư ác tính là tập hợp các tế bào có các đặc điểm sau:

• Thường phát triển nhanh và mất kiểm soát hơn các khối u lành tính
• Có khả năng lan rộng khiến các mô lân cận cũng bị hư hại
• Có thể dựa vào các bộ phận cơ quan khác của cơ thể mà theo đường máu hoặc qua hệ thống bạch huyết để hình thành các khối u thứ cấp, dẫn đến tình trạng ung thư di căn

III. Khối u phát triển như thế nào?

Để bắt đầu, các tế bào ung thư xuất hiện tại các mô của cơ thể, nơi mà chúng được sinh ra và phát triển – ví dụ, tại niêm mạc bàng quang hoặc các ống dẫn vú. Quá trình phát triển của các tế bào ung thư ngay tại nơi chúng bắt đầu được các bác sĩ gọi là sự tăng trưởng ung thư bề mặt hoặc ung thư biểu mô tại chỗ.

Các tế bào ung thư phát triển bằng cách phân chia để tạo ra nhiều tế bào hơn và theo thời gian sẽ hình thành một khối u bao gồm tập hợp các tế bào mang lỗi. Một khối u có thể chứa hàng triệu tế bào ung thư. Tất cả các mô của cơ thể đều được bao bọc bởi một lớp màng tế bào giúp. Tế bào ung thư có thể phá vỡ lớp màng này và phát triển ra khỏi vị trí vốn có của nó. Điều này được được gọi là sự xâm lấn của các tế bào ung thư.

Sau khi đã phá vỡ được hàng rào và xâm lấn ra ngoài, các tế bào ung thư cần máu để tiếp tục được nuôi dưỡng và phát triển. Khi khối u trở nên lớn hơn, trung tâm điều khiển các tế bào ung thư này càng ngày càng xa các mạch máu trong khu vực đang phát triển và nhận được ít oxy và chất dinh dưỡng hơn trong quá trình. Và cũng như các tế bào khỏe mạnh, tế bào ung thư không thể sống thiếu oxy và chất dinh dưỡng. Vì vậy, chúng gửi đi các tín hiệu hóa học, hay còn được gọi là các yếu tố angiogenic, để kích thích các mạch máu mới phát triển ngay trong khối u. Đây là quá trình hình thành các mạch máu để nuôi sống các tế bào bị bệnh. Nếu không có nguồn cung cấp máu, một khối u không thể phát triển kích thước. Khi ung thư đã có khả năng tạo ra các mạch máu cho bản thân chúng, khối u có thể phát triển lớn hơn và nhanh hơn.

Các khối u ác tính kích thích sự tăng trưởng của hàng trăm mạch máu nhỏ mới (mao mạch) để mang lại chất dinh dưỡng và oxy cần thiết để tiếp tục quá trình phân chia của mình.

IV. Ung thư lây lan sang các tế bào lân cận như thế nào?

Khi khối u ác tính có kích thước lớn hơn, chúng sẽ chiếm nhiều không gian hơn trong cơ thể và gây áp lực lên các cấu trúc lân cận. Ung thư ác tính còn có thể tự phát triển thành các cấu trúc cơ thể riêng tại các vị trí gần nơi tế bào ung thư xuất hiện ban đầu và được gọi là quá trình xâm lấn. Hiện nay, chưa có giải thích cụ thể nào về cách mà các khối u có thể phát triển thành các mô cơ thể thực thụ.

Ung thư có thể phát triển theo nhiều hướng ngẫu nhiên từ vị trí bắt đầu. Tuy nhiên, một số mô có khả năng khó bị các tế bào ung thư xâm lấn hơn các mô khác trong cơ thể, ví dụ như các mạch máu lớn có các bức tường ngăn cách là các mô dày sẽ rất khó để các khối u có thể xâm lấn vào. Vì vậy, khối u thường phát triển theo ‘con đường ít kháng cự nhất’, có nghĩa là chúng sẽ chọn những vị trí dễ xâm nhập hơn trong cơ thể và xâm lấn vào bằng những con được dễ dàng. Các nghiên cứu đã chỉ ra 3 cách khác nhau mà các khối u có thể xâm lấn sang các mô lân cận. Thông thường, tế bào ung thư sẽ sử dụng cả 3 cách lây lan này. Cách nào được sử dụng nhiều nhất phụ thuộc vào loại khối u, và vị trí hiện tại trong cơ thể mà nó đang phát triển. BaBa cách mà các khối u ác tính có thể xâm lấn sang các mô xung quanh được giải thích dưới đây.

1. U ác tính chiếm chỗ của tế bào khỏe mạnh để xâm lấn

Khi khối u phát triển và chiếm nhiều không gian hơn, chúng sẽ bắt đầu tạo áp lực vào mô bình thường lân cận. Các khối u ác tính sẽ tự ép mình đẩy các mô bình thường sang một bên để tự phát triển giữa các mô khỏe mạnh, như trong bài viết dưới đây: Khi ung thư phát triển, khối u sẽ siết chặt và ngăn đường hoạt động của các mạch máu nhỏ trong khu vực. Do lượng máu và oxy không được cung cấp đủ, một số mô bình thường sẽ bắt đầu chết đi, tạo thêm điều kiện để bệnh ung thư để tiếp tục ép mình phát triển thông qua khoảng trống mới khi các tế bào cũ dần chết đi.

2. Sử dụng enzym để xâm lấn

Các tế bào bình thường sản sinh ra các hóa chất gọi là enzyme phục vụ cho quá trình phá vỡ các tế bào và mô dùng để tấn công vi khuẩn và virus xâm nhập vào cơ thể. Chúng giúp giữ cho cơ thể chúng ta khỏe mạnh bằng cách loại bỏ các tác nhân gây hại và “dọn dẹp” các khu vực bị hư hại trong cơ thể. Đây là một phần của quá trình tự chữa của các tế bào.

Khi ung thư phá vỡ các mô bình thường để xâm lấn sang các vị trí các có thể sẽ gây chảy máu cho vùng lân cận do tổn thương các mạch máu gần đó. Nhiều loại ung tế bào ung thư mang một lượng lớn các enzym trong cấu trúc của chúng, đặc biệt là các tế bào máu trắng bình thường. Cơ thể tạo ra các tế bào máu trắng này để chống lại ung thư, vì thế chúng xuất hiện bên trong tế bào ung thư như những chiến binh đang cố dẹp loạn cho cơ thể. Tuy đây là cơ chế tự vệ của cơ thể, chúng có thể sẽ làm cho bệnh ung thư dễ lây lan sang các mô khỏe mạnh hơn.

Tế bào máu trắng tấn công vi khuẩn

3. Các tế bào ung thư tự di chuyển

Một trong những điều làm cho các tế bào ung thư khác với các tế bào bình thường là việc chúng có thể tự do di chuyển một cách dễ dàng hơn. Vì vậy, một trong những cách mà ung thư lan rộng sang các mô lân cận là do chính các tế bào ung thư tự di chuyển đến các vị trí khác trong cơ thể. Các nhà khoa học đã tìm thấy một chất được tạo ra bởi các tế bào ung thư giúp kích thích khả năng di chuyển của chúng. Hiện chưa có nhiều thông tin chính xác về loại chất này nhưng có vẻ như nó đóng vai trò quan trọng trong sự xâm lấn và di căn của ung thư.

Nếu y học đã có thể tìm ra sự tồn tại của một chất giúp các tế bào ung thư di chuyển, thì các nhà nghiên cứu có thể từ đó mà tìm cách ngăn chặn hoạt động của chất này hoặc có thể tìm ra cách để ngăn chặn các tế bào ung thư tạo ra chất này ngay từ ban đầu. Nhiều nghiên cứu đang được tiến hành để hiểu thêm về cách tế bào ung thư thay đổi hình dạng khi chúng di chuyển sang các bộ phận khác của cơ thể.