Bạn đã sợ hãi khi thấy số ca bệnh ung thư ngày càng nhiều, bệnh nhân ung thư ngày càng trẻ hóa, số người chết về ung thư tăng cao… Vì thế, hãy tìm hiểu để hiểu đúng về ung thư, ngay cả khi nó còn chưa “sờ” đến bạn hay gia đình bạn.
Người Việt có câu “Lấy vợ xem tông, lấy chồng kén giống” hóa ra không phải là nói vu vơ – bởi thực tế có rất nhiều “câu chuyện” liên quan đến di truyền. Ung thư di truyền là một trong số đó. Nhưng không phải ung thư chỉ do di truyền. Bài viết này sẽ dành để cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản nhất về ung thư di truyền.
Ung thư di truyền do gen đột biến
Sự đột biến bất thường của gen gây ra ung thư. Khi gen đột biến này có trong tế bào trứng hoặc tế bào tinh trùng hoặc cả hai, thông qua cơ chế thụ tinh và di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, ta gọi đó là gen ung thư di truyền, gây bệnh ung thư có tính di truyền.
Đáng lưu ý, đây là gen gây ung thư chứ không phải bản thân ung thư. Theo số liệu nghiên cứu, chỉ khoảng 10% ung thư xảy ra do đột biến gen di truyền được di truyền từ cha hoặc mẹ. Và có đến 90% các trường hợp ung thư khác là do gen đột biến mắc phải và các gen này không di truyền.
Tỉ lệ ung thư do di truyền thấp nhưng tỉ lệ tiến triển thành bệnh rất cao
Kết quả một nghiên cứu từ Đại học Washington đã chỉ ra được 12 bệnh và nhóm bệnh ung thư có tỷ lệ di truyền cao hơn các ung thư khác. Đó là: ung thư cổ tử cung, ung thư dạ dày, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, đầu và cổ, lạc nội mạc tử cung, thận, u nguyên bào thần kinh đệm (u não) và bạch cầu nguyên bào cấp tính (ung thư máu).
Mặc dù chỉ có khoảng 10% ung thư xảy ra do đột đột biến gen di truyền nhưng một khi có đột biến gen ung thư di truyền, tỉ lệ tiến triển thành bệnh ung thư là rất cao, điển hình là tỷ lệ 99% đối với ung thư đại trực tràng, tỷ lệ 87% đối với ung thư vú và tới 80% là ung thư ruột…
Dấu hiệu nhận biết khả năng mắc ung thư do gen di truyền
Khả năng mắc ung thư do gen di truyền chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 10% số ca mắc ung thư hiện nay nhưng nếu gia đình bạn có một hay nhiều dấu hiệu sau, hãy nghĩ ngay đến khả năng ung thư sẽ “gõ cửa” nhà bạn sớm hơn bạn tưởng. Các dấu hiệu đó bao gồm:
- Nhiều người cùng mắc một loại ung thư. Sẽ nguy hiểm hơn nếu đó là ung thư không phổ biến hoặc hiếm gặp;
- Người trẻ tuổi mắc ung thư, đặc biệt người trẻ dưới 20 tuổi;
- Một người mắc nhiều loại ung thư;
- Ung thư xảy ra ở cả 2 cơ quan như cả 2 vú, cả 2 thận hoặc cả 2 mắt…;
- Nhiều hơn một anh chị em ruột bị ung thư;
- Ung thư đã từng di truyền qua thế hệ như ông, cha và con trai
- Ung thư cực hiếm khi xảy ra ở một giới tính nào đó, ví dụ: ung thư vú ở nam giới…
Trong trường hợp muốn xác định xem một bệnh ung thư nào đó có phải là ung thư di truyền hay không, bạn hãy tự lập hồ sơ bao gồm các thông tin sau: Ai bị ung thư? Người đó có quan hệ gì với bạn? Người đó bao nhiêu tuổi khi phát hiện ung thư? Người đó có mắc nhiều loại ung thư không? Người đó có liên quan đến cá nguy cơ của loại ung thư đó, ví dụ thuốc lá gây ung thư phổi, không? Loại ung thư đó là gì? Có phải thuộc loại không phổ biến hay hiếm gặp không?
Sau khi đã có các thông tin này, bạn cần lưu ý một số điểm sau:
- Ung thư xảy ra ở cha mẹ hoặc anh em ruột đáng ngại hơn ở họ hàng xa
- Có hiện tượng hội chứng ung thư gia đình, đó là khi một số loại ung thư hay đi cùng nhau, ví dụ: Hội chứng Lynch – ung thư ruột kết và ung thư nội mạc tử cung hay đi cùng nhau; hay Hội chứng HBOC – ung thư vú và ung thư buồng trứng hay đi cùng nhau…
- Ung thư di truyền thường biểu hiện bệnh sớm, đặc biệt ở người dưới 30 tuổi. Còn những trường hợp khác như ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới, tuy rất phổ biến, nhưng nếu gia đình có cả bố và anh trai được phát hiện bệnh này ở độ tuổi 80 thì ít có khả năng là do di truyền.
Có thể xét nghiệm để phát hiện đột biến gen ung thư di truyền
Tuy ung thư di truyền nguy hiểm nhưng nó có thể phát hiện từ rất sớm ngay khi chưa có biểu hiện bệnh. Chỉ cần 1 lần xét nghiệm gen di truyền, bạn có thể phát hiện ngay các đột biến gen di truyền của mình, từ đó có thể phòng ngừa cho bệnh không có cơ hội xuất hiện hoặc từ khi bệnh chưa biểu hiện. Từ đó, sức khỏe của gia đình và giống nòi được bảo vệ.
Hiện nay, Viện công nghệ DNA đang ứng dụng các thành tựu tiên tiến nhất của khoa học y học hiện đại. Kỹ thuật giải trình gen thế hệ mới NGS – BGI được ứng dụng tại viện, giúp sàng lọc gen ung thư di truyền, phát hiện sớm người mang gen bệnh, dự báo nguy cơ mắc bệnh và có biện pháp hỗ trợ, điều trị bệnh sớm, ngay từ giai đoạn vàng.
Khách hàng có thể gọi điện đến đường dây nóng 1900886814 để được tư vấn và đặt lịch nhanh nhất. Viện làm việc tất cả các ngày trong tuần, cả ngày Lễ và Chủ Nhật.
Xem thêm:
