Ung thư cổ tử cung là một trong những căn bệnh ung thư phổ biến và mối đe dọa lớn đối với nữ giới. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu được phát hiện và điều trị sớm. Đáng tiếc là nhiều phụ nữ vẫn bỏ qua những dấu hiệu cảnh báo ban đầu, khiến bệnh tiến triển nặng và khó điều trị hơn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hơn 500.000 phụ nữ trên toàn thế giới mắc ung thư cổ tử cung, và 250.000 người tử vong. Dự đoán đến năm 2030, số ca tử vong có thể tăng lên 443.000 người, gần gấp đôi số ca tử vong do tai biến sản khoa.

Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 5.000 ca mắc mới và hơn 2.500 ca tử vong vì căn bệnh này. Đây là căn bệnh đứng thứ ba về tỷ lệ tử vong do ung thư ở nữ giới, chỉ sau ung thư vú và ung thư buồng trứng.

Dấu hiệu ung thư cổ tử cung dễ bị bỏ qua

Dấu hiệu phổ biến nhất của ung thư cổ tử cung là ra máu âm đạo bất thường. Đây là triệu chứng sớm nhưng thường bị nhầm lẫn với rối loạn nội tiết hoặc chu kỳ kinh nguyệt. Máu có thể xuất hiện:

• Giữa các kỳ kinh nguyệt,

• Trong hoặc sau khi quan hệ tình dục,

• Hoặc bất kỳ thời điểm nào sau khi mãn kinh.

Ngoài ra, những triệu chứng đi kèm khác cũng đáng lưu tâm như:

• Tiết dịch âm đạo bất thường, có thể nhiều huyết trắng, mủ, màu vàng hoặc xanh, có mùi hôi.

• Đau rát khi quan hệ tình dục.

• Kinh nguyệt không đều, chậm kinh, kéo dài hoặc máu kinh màu đen sẫm.

Khi bệnh tiến triển sang giai đoạn nặng hơn, bệnh nhân có thể gặp:

• Đau vùng chậu, lan xuống hai chân, gây sưng phù và hạn chế vận động.

• Tiểu buốt, tiểu khó, rò nước tiểu khi hắt hơi hoặc vận động mạnh.

• Rò bàng quang – âm đạo, tiểu ra máu.

• Sút cân, mệt mỏi, nổi hạch vùng bẹn, hạch thượng đòn.

Nếu thấy cơ thể có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào kể trên, phụ nữ nên đi khám phụ khoa ngay để được tầm soát ung thư cổ tử cung kịp thời.

Nguyên nhân gây ung thư cổ tử cung

Nguyên nhân chủ yếu gây ung thư cổ tử cung là do nhiễm vi rút HPV (Human Papillomavirus) – một loại virus lây truyền qua đường tình dục. Trong số hơn 100 chủng HPV, thì HPV 16 và HPV 18 là hai chủng có khả năng gây ung thư cao nhất.

HPV có thể lây nhiễm qua:

• Quan hệ tình dục âm đạo, hậu môn hoặc bằng miệng,

• Tiếp xúc da kề da tại vùng kín,

• Tay hoặc các dụng cụ không đảm bảo vệ sinh.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung:

• Quan hệ tình dục từ sớm (trước 17 tuổi),

• Sinh con khi cơ quan sinh sản chưa phát triển hoàn chỉnh,

• Sinh nhiều con (từ 3 con trở lên),

• Hút thuốc lá, béo phì,

• Vệ sinh vùng kín không đúng cách,

• Lạm dụng thuốc tránh thai kéo dài,

• Quan hệ tình dục bừa bãi, không sử dụng biện pháp bảo vệ.

Đối tượng có nguy cơ cao

Ung thư cổ tử cung phổ biến ở phụ nữ từ 35 tuổi trở lên, đặc biệt trong độ tuổi từ 40 đến 70. Tuy nhiên, xu hướng bệnh đang trẻ hóa, nên tất cả phụ nữ đã có quan hệ tình dục nên chủ động tầm soát bệnh định kỳ, dù chưa có biểu hiện rõ ràng.

Phụ nữ có tiền sử gia đình mắc ung thư, hoặc có kết quả xét nghiệm HPV dương tính, nên được theo dõi sát và kiểm tra thường xuyên hơn.

Ung thư cổ tử cung có chữa được không?

Câu trả lời là có – nhưng phát hiện càng sớm, khả năng chữa khỏi càng cao. Ở giai đoạn đầu, ung thư cổ tử cung có thể điều trị dứt điểm bằng phẫu thuật hoặc xạ trị. Tuy nhiên, khi phát hiện muộn, phác đồ điều trị trở nên phức tạp hơn, chi phí cao, thời gian kéo dài và nguy cơ tái phát, di căn cũng lớn hơn.

Hiện nay, có nhiều phương pháp để phát hiện ung thư cổ tử cung sớm như:

• Xét nghiệm phết tế bào cổ tử cung (Pap smear): phát hiện tế bào bất thường từ rất sớm.

• Xét nghiệm HPV: kiểm tra có nhiễm chủng HPV nguy cơ cao hay không.

Cả hai xét nghiệm này đều đơn giản, nhanh chóng, không gây đau và được khuyến nghị thực hiện định kỳ 3 năm một lần từ tuổi 21 trở lên.

Phòng ngừa ung thư cổ tử cung như thế nào?

Các bác sĩ khuyến cáo phụ nữ nên áp dụng các biện pháp phòng bệnh ung thư cổ tử cung như:

• Tiêm vaccine ngừa HPV: hiệu quả nhất khi tiêm trước khi có quan hệ tình dục.

• Sinh hoạt tình dục an toàn, sử dụng bao cao su, hạn chế số lượng bạn tình.

• Khám phụ khoa định kỳ hàng năm, bao gồm xét nghiệm PAP và HPV

• Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đúng cách.

• Có chế độ dinh dưỡng khoa học, hạn chế hút thuốc, rượu bia.

• Tập luyện thể dục thể thao, tăng cường miễn dịch.

Dù là căn bệnh nguy hiểm, nhưng ung thư cổ tử cung hoàn toàn có thể phòng ngừa và chữa khỏi nếu phát hiện sớm. Vì vậy, chị em phụ nữ hãy lắng nghe cơ thể mình, đừng bỏ qua những dấu hiệu nhỏ nhất. Việc tầm soát định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh không chỉ giúp phát hiện bệnh sớm mà còn là cách bảo vệ sức khỏe lâu dài, giữ gìn hạnh phúc gia đình và tương lai của chính mình.